Evet WordPress 5.0 WP 6.0 6.2 ve 6.3 derken uzun süredir sizlere bahsettiğim merak beklenen WordPress 6.5 sürümü yayınlandı. Bugün WordPress 6.5 ile gelen özellikleri WordPress 6.5 “Regina” geliştirmelerini detaylı olarak madde madde listeleyeceğiz. WordPress hangi badirelerden geçip bugünlere gelmiş göz atmak isterseniz tüm WordPress sürümlere buradan ulaşabilirsiniz. Şimdi hemen WordPress 6.5 giriş yapalım. Bu rehber WordPress 6.5 ile ilgili hazırlanmış Türkçe en detaylı kaynak olabilir.
WordPress 6.5 Regina büyük ve radikal değişikliklerle geldi.
Yapısal ve tasarım olarak birçok yeniliğin geldiği WordPress 6.5 ile yeni bir dönem başlıyor diyebiliriz. 6.5 ile sitenin tipografisinden sayfa oluşturucusuna, sürükle bırak özelliklerinden, arayüz tasarım özelliklerine, revizyonlardan block editöre kadar özelleştirip istediğiniz gibi kontrol edebileceğiniz gelişmiş özelliklere sahip bir sürüm geldi. WordPress 6.5 yeni bir dönemin başlangıcı. Şahsi kanaatim WordPress’in gelecek 20 yıl vizyonu bu sürümle başlıyor. Dolayısıyla Web’in geleceği açısından da önemli bir WordPress güncellemesi.
2024 ve sonraki yıllarda WordPress ekosistemine adını yazdıracak çok iyi bir “PageBuilder” sayfa oluşturucu geliyor. Bence pazarı çok yakın zamanda domine ederek WordPress’i başka bir boyuta taşıyacak.
Ahmet Akdel’in Yorumu 🙂
WordPress 6.5 ‘in özellikleri
1.Yazı Tipi Yükleme ve WordPress Sitenize Font Ekleme
Yeni Font Kitaplığı, sitenizin tasarımının önemli bir parçası olan tipografiyi kodlama veya ekstra adımlar olmadan kontrol etmenizi sağlar.
Fontun Karakterindir
Yeni WordPress Yazı Tipi Kitaplığı ile yazı tiplerini doğrudan Site Düzenleyicisine ekleyin ve yönetin. Artık sitenize Google Fonts’tan yazı tipleri yükleyebilirsiniz. Geliştiriciler de artık diğer üçüncü parti yazı tipi koleksiyonlarını entegre edebilecek. Temalardan bağımsız uğraşmadan buradan yapabilmek büyük nimet.
Şu arayüze bakar mısınız?
Bu arayüzden kastım aslında dikey(vertical) ve yatay (horizantal) Tab’lı aşağı ve sağa açılır menüler, gruplar bunların kendi içinde sürükle-bırak (drag-drug) ile rahatlıkla taşınabilmesi columns ve block içlerinin istediğiniz gibi editlenebilmesi bizim Elementor’de yıllardır kullandığımız ve Block Editör’e uzun süredir gelmesini dört gözle beklediğimiz detaylardı. Core olarak yerleşik WordPress’in kendi PageBuilder’ında Elementor ve diğer sayfa oluşturucular ile yapabildiklerinizi yapabilmek 3.parti birşeye gitmemek kullanıcı deneyimi açısından muazzam.
2.Tema ve Şablonlarınız için Revizyonlar Özelliği
WordPress sitelerimizde sürekli içerik üretiyor sayfalar tasarlıyor, yazı veya tasarım değişimi yapıyoruz. Bu nedenle ister içerik hazırlarken istersenizde proje tasarımı yaparken geçmişe yönelik neler yaptığımızı görmek ve önceki tasarım sürümlerine dönebilmek bizim için çok önemli. WordPress 6.5 revizyonlar ile Elementor’deki geçmiş revizyonlara benzer hatta daha kapsamlı resim ve açıklama ile neler yapıldığını ve nelere geri dönebileceğinize dair özet liste olduğunu düşünün. Bu çok iyi olmuş dediğinizi duyar gibiyim 🙂 Tema tasarımında, sayfa tasarımlarında genel stiller için site değişikliklerinin ayrıntılı bir geçmişini ve revizyonları görerek güvenle tasarım yapabileceğiz. Tıpkı bu resimdeki gibi.
Gördüğünüz gibi zamana göre listelenmiş önceki düzenlemelerinize tek tuşla dönmenizi sağlayacak bu özellik projeler üzerinde hızlı özetler ve tüm revizyonların sayfalandırılmış bir listesiyle işimizi inanılmaz kolaşlaştıracak. Elementor’den bildiğimiz ve en çok kullandığımız bu özelliğin WordPress default block editöre gelmesi WordPress için küçük bizim için büyük bir yenilik.
3.Buton, Resim, Cover ve Background Arka Planları Editle
WordPress block editor ile bir butonun yerini değiştirmek, gölge vermek Elementor ve diğer PageBuilder’lara göre zordu. Ancak WordPress 6.5 ile Buton, Resim, Cover Backgroundlar ve Grup blokları, boyutu, duplicate etme, odak ve katman özelliklerini en ince ayrıntısına kadar düzenleyebileceğiz. Kapak bloğu görüntüleri için en boy oranlarını ayarlama, eklediğiniz görüntüden otomatik renk alan kaplama ekleme, blok türüne ve tipine göre görsel derinlik verebileceğiz. Box shadows, aspect ratios, cover block, visual design ve layoutlar havada uçuşacak daha da açık ol Ahmet! dediğinizi duyar gibi oluyorum 🙂 ve hemen resim+video ile size olayı özetliyorum, bu özelliğe bayılacaksınız.
Rich Tabor’un buton’a outline ve drop shadow olarak yaptığı efekti kod ile vermeye çalışırken neler yaptığımızı düşününce WordPress emekçilerine buradan selamlarımı iletmek istiyorum (:
4.Data özelleştirme ve Yeni Filtreler
Web siteniz aslında bir bilgi ve veri kütüphanesidir. Bu verilere anında erişim sağlamak, organize olmak, aradığınızı bulmak önemlidir. Sayfalar, şablonlar, desenler ve şablon parçaları için veri görünümleri, alanları değiştirme ve toplu değişiklikler yapma seçeneğiyle birlikte verileri bir tablo veya ızgara görünümünde görmenizi sağlar. WordPress 6.5, Site Düzenleyicisi içindeki şablonlardan, kalıplardan ve sayfalardan başlayarak WordPress genelinde veri oluşturmak için yeni bir yöntem sunuyor. Bu ne demek? Yakında WordPress’teki verilerle Notion ve Airtable’da olduğu gibi özel görünümler oluşturabileceksiniz.
Hemen görselle anlatayım.
5.WordPress 6.5 Yeni Sürükle-Bırak
Sürükle-Bırak yada nâmı diğer drag-drug WordPress dahil tüm no-code araçlarında en çok kullandığımız özellik. Solda açılan Liste görünümüyle, alt alta gruplar, columns, cover, menu, post, paragraf, galeri vb. tüm öğeler arasında rahat ve kolay bir sürükle bırak deneyimi bizi bekliyor.
WordPress Admin panelinde, blokları yeniden adlandırma, gruplama ve WordPress’in deyimiyle jilet gibi kayan, sürtünmesiz gelişmiş bir Sürükle Bırak Deneyimi bizleri bekliyor 🙂
Bu öyle bir deneyim ki anlatılmaz yaşanır diyorum hemen video ve görselle canlandırıyorum.
6.Gelişmiş Bir Link Deneyimi
“Link”bazen bir resim, video, sohbet veya bazen de okunacak önemli bir makale. Link deyip geçmeyin, herşeyin başlangıcı olan url(yani link) internetin varoluşuyla birlikte başlayan ve en önemli araçlarından biri desek özetlemiş oluruz. WordPress 6.5 kolaylaştırılmış bir kullanıcı arayüzü ve linkleri rahatça kopyalamaya ve yönetmeye odaklanmış. Kısayol gibi daha sezgisel bir link oluşturma deneyimi ile bağlantıları kolayca oluşturup yönetebileceksiniz.
7.WordPress 6.5 Liste Görünümü
Benim en çok hoşuma giden özelliklerin başında geldiği için ilk sıraya koydum. Liste görünüm penceresinde, gelişmiş görselleştirme ile kolayca öğelerin yerlerini değiştirebileceksiniz. Yeni sürükle ve bırak deneyimi, iş akışınızı daha etkili ve iyi bir şekilde düzenler. Ayrıca, yeni sağ tıklama desteği ile bir bloğun seçenekler menüsüne hızlıca erişin. Gelişmiş görselleştirme ve öğe yer değiştirme sunan yeni sürükle ve bırak deneyimi, iş akışınızı her zamankinden daha etkili bir şekilde düzenler. Ayrıca, yeni sağ tıklama desteği ile bir bloğun seçenekler menüsüne hızlıca erişin.
8.Geliştiriciler için 6.5’teki yenilikler
Blok geliştiricileri artık bir üst bloğun içine hangi blok türlerinin eklenebileceğini belirleyebiliyor. Bunun en son kullanımı, WordPress Navigasyon bloğunu herhangi bir üçüncü taraf bloğu ile genişletmektir.
Interactivity API ile etkileşimleri bloklara taşıyabileceğiz. Artık daha dinamik bir blok deneyimi bizi bekliyor. Etkileşim API’si (Interactivity API) geliştiricilere bloklarla etkileşimli ön uç deneyimleri oluşturmak için standart bir yöntem sunar.
Optimum performansı korurken, harici araçlara daha az bağımlılıkla süreci basitleştirir. Arama sonuçlarını anında getirmek veya ziyaretçilerin içerikle gerçek zamanlı etkileşime girmesini sağlamak gibi akılda kalıcı kullanıcı deneyimleri oluşturmak için kullanabilirsiniz.
Bloklar ve API kullanımı
Blokları özel alanlara veya diğer dinamik içeriklere bağlayın ve özel bloklar oluşturmadan özel alanları kullanın. Blok Bağlama API’sine mutlaka göz atın derim Geliştiriciler, blokları herhangi bir dinamik içeriğe bağlamak için bu özelliği daha da genişletebilir, başka bir yerde depolanan veriler varsa blokları yalnızca birkaç satır kodla bu yeni kaynağa kolayca yönlendirebilirsiniz. Bloklar arasında veri, eylem ve geri çağırma paylaşımı için yeni bir standart olan Interactivity API ile bir sitenin ön ucundaki bloklara etkileşimler ekleyin.
Blok nitelikleri ve harici veri kaynakları arasında dinamik bağlantılar oluşturarak, bu kaynaklardaki değişiklikler bloklara yansıdıkça daha etkileşimli, kişiselleştirilmiş ve uyarlanabilir içerik sağlayın. Şimdilik sadece kodla çalışıyor.
Bloklar API’ları Nasıl Çalışıyor Mantığı ile İlgili Burayayı İnceleyebilirsiniz
Klasik temalara görünüm araçları ekleme
Klasik temaları kullanan tasarımcılara ve içerik oluşturuculara yükseltilmiş bir tasarım deneyimine erişim sağlayabilir, theme.json kullanmadan bile aralık, kenarlık, tipografi ve renk seçeneklerini desteklemeyi tercih edebilirsiniz. Destek etkinleştirildikten sonra, daha fazla araç kullanılabilir hale geldikçe otomatik olarak eklenecektir.
Eklenti deneyimine yönelik iyileştirmeler
Artık eklenti bağlantılarını yönetmenin daha kolay bir yolu var. Eklenti yazarları, gerekli eklentilerin virgülle ayrılmış bir listesini içeren yeni bir “Requires Plugins” başlığı sağlayabilir, gerekli eklentilerin virgülle ayrılmış bir listesi ile Kullanıcılara önce bu eklentileri yüklemeleri ve etkinleştirmeleri için bağlantılar sunabilirsiniz.
9.WordPress 6.5 Yeni Site Editörü ve Özellikleri
10.Hızlıdan daha hızlıya: Performans güncellemeleri
Bu sürüm, 110’dan fazla performans güncellemesi içeriyor ve bu da Yazı Düzenleyici ve Site Düzenleyici genelinde hız ve verimlilikte etkileyici bir artış sağlıyor. Yükleme 6.4’e göre iki kattan fazla daha hızlıdır ve girdi işleme hızı önceki sürüme göre beş kata kadar daha hızlıdır. Performant Translations’ın bu sürümü sayesinde çevrilen sitelerin yüklenme süresinde %25’e varan iyileşme sağlanıyor. Öne çıkan diğer performans özellikleri arasında AVIF görüntü desteği ve blok varyasyonlarının geri aramalarla kaydedilmesine yönelik iyileştirmeler yer alıyor.
11.Cover Blok
İlk olarak, kapak bloğundaki iyileştirmelerden bahsedelim. Kapak bloğuna en boy oranı eklendi ve bu seçeneği tüm kapak blokları için genel olarak kontrol edebilir veya her biri için kontrolü ayarlayabilirsiniz. Nasıl çalıştığını ve mobil görüntüleme için faydalarını görelim. Gördüğünüz gibi iki kapak bloğu ekledim. Üst kapak bloğunu seçip stilleri açarsam, aşağı kaydırabilir ve yeni seçeneği, yani en boy oranını görebiliriz. Ve bu örnek için en boy oranını değiştirmeyeceğim. Orijinal halini koruyacağız. Ancak ikinci örnekte, karşılaştırma yapabilmemiz için en boy oranını değiştireceğim. Böylece, örneğin üçe iki olan klasik olarak değiştirebilirsiniz, ya da bu örnek için standart olarak değiştireceğimi kaydet tuşuna bastığımızda, bu sayfayı mobil cihazlarda önizleyebiliyoruz.
12.Tüm Grup ve Blok Adlarını Yeniden Adlandırma ve Haraket Ettirme
İçeriğinizi daha kolay düzenlemek için web sitenizdeki yalnızca Grup bloklarını değil, tüm blokları yeniden adlandırın.
13.WordPress Genel UX Geliştirmeleri ve İlk Deneyimler
WordPress Sürüm Gelenekleri
Bu sürüm, platform genelinde 65’ten fazla erişilebilirlik iyileştirmesi içeriyor ve platformu her zamankinden daha erişilebilir hale getiriyor. Ekran okuyucu kullanıcıları ve klavye ile gezinen diğer kullanıcılar için yönetici alt menülerine erişim engelini kaldıran önemli bir düzeltme içeriyor. Bu sürümde ayrıca yönetici odak durumlarındaki renk kontrastı, öğelerin konumlandırılması ve imleç odağı gibi birçok konuda düzeltmeler yapılarak WordPress deneyiminin herkes için iyileştirilmesine yardımcı olunuyor.
Öne çıkan bazı özelliklerin kısa demoları da dahil olmak üzere bu sürümdeki sayısız geliştirme ve özellik hakkında daha fazla bilgi edinmek için yeni WordPress 6.5 sayfasına göz atın.
WordPress bilgi ve becerilerinizi geliştirmek için hızlı nasıl yapılır videoları, WordPress çevrimiçi atölyeler ve diğer WordPress ücretsiz kaynaklar için WordPress’i Öğrenin’i keşfedin.
WordPress ile derleme yapmanıza ve bu sürümden en iyi şekilde yararlanmanıza yardımcı olacak ayrıntılı teknik bilgiler ve geliştirici notları için WordPress 6.5 Saha Kılavuzu’na göz atın
6.5 sürüm kadrosu – Teşekkürler!
Her sürümün kendine özgü zaferleri ve zorlukları olan birçok hareketli parçası vardır. İşlerin yolunda gitmesine ve sorunsuz ilerlemesine yardımcı olmak için hevesli katılımcılardan oluşan özel bir ekip gerekir. 6.5, fikirleri desteklemeye, engelleri kaldırmaya ve sorunları çözmeye her zaman hazır olan çapraz işlevli bir grup katılımcı tarafından yapılmıştır. Ekipte kimler mi var? İşte Matt Reis ve bu güzel sürümü bizlere sunan geliştiriciler:
- Release Lead: Matt Mullenweg
- Release Coordinators: Akshaya Rane, Héctor Prieto, Mary Baum
- Core Tech Leads: David Baumwald, Pascal Birchler
- Editor Tech Leads: David Smith, Riad Benguella
- Core Triage Leads: Ahmed Kabir Chaion, Jb Audras, Rajin Sharwar
- Editor Triage Leads: Anne McCarthy, Fabian Kägy
- Design Leads: Benjamin Zekavica, Rich Tabor
- Marketing and Communication Leads: Dan Soschin, Lauren Stein
- Documentation Leads: Estela Rueda, Leonardus Nugraha, Steven Lin
- Performance Leads: Joe McGill, Mukesh Panchal
- Test Leads: Olga Gleckler, Patrick Lumumba, Vipul Ghori
- Default Themes Leads: Carolina Nymark
Daha fazla bilgi için WordPress 6.5 resmi sayfasına veya aşağıda WordPress 6.5 Kılavuzu‘na göz atabilirsiniz.
WordPress, yayıncılığın demokratikleştirilmesine ve açık kaynakla gelen özgürlüklere inanmaktadır. Bu fikri destekleyen, yazılımı güçlendirmek için işbirliği yapan küresel ve çeşitli insanlardan oluşan bir topluluktur.
WordPress 6.5, en az 57 ülkeden yaklaşık 700 katılımcının sayısız çabasını ve tutkusunu yansıtmaktadır. Bu sürüm ayrıca 150’den fazla ilk kez katkıda bulunan kişiyi de ağırladı!İşbirlikleri 2.500’den fazla geliştirme ve düzeltme sağlayarak herkes için istikrarlı bir sürüm sağladı; bu da WordPress açık kaynak topluluğunun gücünün ve kapasitesinin bir kanıtıdır.
WordPress’in Gücü Adına
WordPress 6.5 Field Guide
This guide outlines major developer features and breaking changes in 6.5 and is published in the Release Candidate cycle to help inform WordPress extending developers, Core developers, and others.
In Core Trac, there are almost 350 tickets: 99 of which are enhancements and feature requests, 216 bug fixes, and 35 other blessed tasks. This time, there are 20 tickets with a focus on performance, 19 for accessibility, and 23 for modernizing code and applying coding standards.
Gutenberg included in this release has 373 enhancements, 515 bug fixes, and 65 accessibility improvements.
Changes in 6.5 are spread across 40 Core components. Below is the breakdown of the most important ones.
Table of contents
Principal Changes
Minimum System Requirement
The minimum version of MySQL has been raised from v5.0 to v5.5.5. (#60036)
Block Editor
A new attribute $variation_callback has been introduced in WP_Block_Type. This limits the ability to modify variations by reference directly as was done previously.
Performance improvements for registering block type variations with callbacks
https://make.wordpress.org/core/2024/02/29/performance-improvements-for-registering-block-variations-with-callbacks/
New Features
Block Editor
WordPress 6.5 brings 10 Gutenberg releases into core – 16.8, 16.9, 17.0, 17.1, 17.2, 17.3, 17.4, 17.5, 17.6, and 17.7. You will find new features, APIs, and various improvements. Highlights include the Interactivity API, Font Library, and Block Bindings API.
Interactivity API in 6.5
https://make.wordpress.org/core/2024/03/04/interactivity-api-dev-note/
Font Library
https://make.wordpress.org/core/2024/03/14/new-feature-font-library/
Block Bindings API
https://make.wordpress.org/core/2024/03/06/new-feature-the-block-bindings-api/
Block metadata viewScriptModule field in 6.5
https://make.wordpress.org/core/2024/03/04/block-metadata-viewscriptmodule-field-in-6-5/
Updates to Block Hooks in 6.5
https://make.wordpress.org/core/2024/03/04/updates-to-block-hooks-in-6-5/
Unification of the site and post editors in 6.5
https://make.wordpress.org/core/2024/03/05/unification-of-the-site-and-post-editors-in-6-5/
Miscellaneous Editor changes in WordPress 6.5
hthttps://make.wordpress.org/core/2024/03/09/miscellaneous-editor-changes-in-wordpress-6-5/
HTML API
WordPress 6.5 brings significant updates to the HTML API. The tag processer has received a major overhaul and a further amount of the HTML specification is now supported. If you have been sub-classing WP_HTML_Tag_Processor, there are some specific changes you should pay attention to.
Updates to the HTML API in 6.5
https://make.wordpress.org/core/2024/03/04/updates-to-the-html-api-in-6-5/
I18N
The Performant Translations feature plugin has been merged into Core. The new translation system is much faster and uses less memory with the new .l10n.php format; it also continues to support all three existing translation formats: .l10n.php, .mo, and .po files. Two new filters translation_file_format and load_translation_file are introduced.
I18N Improvements in 6.5 (Performant Translations)
https://make.wordpress.org/core/2024/02/27/i18n-improvements-6-5-performant-translations/
Media
AVIF support comes to 6.5. AVIF is a modern image format that can be up to 50% smaller than JPEGs while maintaining the same image quality. You can now upload/edit/resize/save AVIF images if supported by your hosting environment. The way you operate on AVIF images remains the same as with other existing image formats. If you run multisite, there is a FAQ just for you.
WordPress 6.5 adds AVIF support
https://make.wordpress.org/core/2024/02/23/wordpress-6-5-adds-avif-support/
Script Loader
The Script Modules API brings native JavaScript Module support to 6.5 and provides two modules for use with the WordPress Interactivity API.
It is strongly recommended that developers currently utilizing JavaScript modules in their extensions migrate to the Script Modules API.
Script Modules in 6.5
https://make.wordpress.org/core/2024/03/04/script-modules-in-6-5/
Upgrade/Install
The Plugin Dependencies feature plugin has been merged into Core.
Introducing Plugin Dependencies in WordPress 6.5
https://make.wordpress.org/core/2024/03/05/introducing-plugin-dependencies-in-wordpress-6-5/Key Info
Additional Changes
External Libraries
The following libraries were updated to the latest versions:
getID3 has been updated to v1.9.23 (#59683)
PHPMailer has been updated to v6.9.1 (#59966)
wordpress/scripts version 17 has dropped official support for unmaintained Node.js versions. The oldest supported Node.js version is now Node.js 18. (Misc Editor Dev Changes)
Miscellaneous Developer Changes
Miscellaneous developer changes in WordPress 6.5
https://make.wordpress.org/core/2024/03/08/miscellaneous-developer-changes-in-wordpress-6-5/
Other Updates
Themes
Classic themes can now opt in to appearance tools support. (#60118)
Media
Control of jpeg progressive image output has been enabled. A new image_save_progressive filter has been added, which controls whether intermediate image sizes are saved in a progressive format (when available). By default, progressive image output is disabled, matching the current behavior. (#21668)
Permalinks
Caddy web server: support pretty permalinks when Caddy web server is detected. (#41877)
Rest API
A featured_media field for featured image (also known as a poster image) has been added to the REST API wp/v2/media attachments endpoint. (#41692)
Site Health
Site ID has been included in the debug data on multisite installations. (#60081)
Upgrade/Install
During bulk upgrades, a theme upgrade is now checked for satisfying the minimum WordPress version or the server PHP version. This was previously done for plugins, but not themes. (#59758)
New/Modified Hooks
For a list of all new and updated Functions/Hooks/Classes/Methods in WP 6.5, please see this page on Developer Resources after the release:
https://developer.wordpress.org/reference/since/6.5.0/
New Filter Hooks
new_admin_email_subject(#59250)wp_is_rest_endpoint(#42061)image_save_progressive(#21668)wp_admin_canonical_url(#59545)wp_plugin_dependencies_slug(#22316)hooked_block(#59572)hooked_block_{$block_type}(#59572)get_block_type_variations(#59969)translation_file_format(#59656)load_translation_file(#59656)
Props to @swissspidy for technical review, to @get_dave and @youknowriad for technical review (Editor), to @jorbin for technical/copy review.
